بوتاکس
مقدار زیادی از خطوطی که در صورت ما ایجاد میشود، ناشی از تکرار مداوم انقباض عضلانی است. پس از مدتی این خطوط که چینهای دینامیک نامیده میشوند، دایمی شده و بدون آنکه ما احساس خشم یا نگرانی و امثال آن را داشته باشیم در چهره ما ماندگار میشود. خطوط پیشانی، خط اخم و کناره چشمها از این نوع هستند. سم بوتولونیوم (با نامهای تجاری #بوتاکس و دیسپورت و نورونوکس) با شل کردن عضلات مانع از بروز این خطوط میشود. اثر این دارو از چند روز پس از استفاده از آن شروع شده، بعد از چند هفته به حداکثر خود میرسد و سرانجام پس از چند ماه به اتمام میرسد. با اتمام اثر، خطوط به حالت اول خود برمیگردند، اما هرگز بدتر از قبل نخواهند شد و با ادامه استفاده از دارو غالباً طول مدت اثر آن افزوده میشود.
بوتولونیوم توکسین (بوتاکس یا دیسپورت) چیست؟ این دارو نوعی پروتئین است که از یک باکتری به نام کلستریدیوم گرفته میشود و میتواند در صورت مصرف خوراکی، مسمومیتهای شدید غذایی ایجاد کند. دوزهای خیلی پایین این فرآورده در پزشکی بخصوص زیبایی مورد استفاده قرار میگیرد.
نحوه اثر : بوتاکس پس از تزریق، جذب عضله میشود و در انتهای عصبی که فرمان انقباض را به عضلات میرسانند مستقر میشود. در این محل بوتاکس از آزاد شدن یک واسطه شیمیایی به نام استیل کولین- که مسئول انقباض عضلانی است جلوگیری میکند. در نتیجه دستور انقباض به عضله نمیرسد و در حقیقت نوعی فلج عضلانی موقت ایجاد میشود که ۳ تا ۶ ماه طول میکشد. عدم انقباض عضلات زیرپوستی باعث محو شدن و از بین رفتن چین و چروکهای پوست روی عضله میشود.
روش تزریق: تزریق به صورت سرپایی انجام میشود و نیاز به بستری ندارد. از آنجا که تزریق با سوزنهای بسیار ظریف انجام میشود، درد اندکی دارد و نیازی به بیحسی ندارد. کل عمل در چند دقیقه به پایان خواهد رسید و پس از آن بیمار میتواند به سرکار خود بازگردد. گاه کبودی کوچکی در برخی نقاط ایجاد میشود که به سهولت با مواد آرایشی قابل پوشاندن بوده و پس از چند روز از بین میرود. بهتر است پس از تزریق تا چند ساعت از داز کشیدن خودداری شود و از مالیدن محل تزریق نیز پرهیز شود. معمولاً از یکی دو روز پس از تزریق چین و چروکها به تدریج محو میشوند و این اثر بین ۳ تا ۶ ماه به طول میانجامد. پس از این مدت اثر بوتاکس کم کم از بین میرود و چروکها دو مرتبه ظاهر میشوند. در این زمان مجدداً تزریق را تکرار کرد.
عوارض بوتاکس: از آنجا که بوتاکس عمدتاً جذب عضلات محل تزریق می شود و مقادیر بسیار ناچیزی از آن وارد گردش خون میشود، با دوزی که برای باز کردن چروکها به کار میرود تقریباً هیچ عارضه سیستمیک مهمی ایجاد نمیکند. عارضه جدیتری که گاهی در اثر تزریق اتفاق میافتد افتادگی پلک است. البته خوشبختانه این عارضه نسبتاً نادر است و در کمتر از ۳٪موارد اتفاق میافتد. افتادگی پلک معمولاً یک هفته پس از تزریق بروز میکند و پس از مدتی به تدریج بهبود مییابد. خوشبختانه تمام عوارض بوتاکس گذرا هستند و خود به خود برطرف میشوند.
کرمهای بوتاکس توجه داشته باشید کرمهایی که تحت عنوان کرمهای حاوی بوتاکس یا دیسپورت عرضه میشوند به هیچ عنوان پایه علمی نداشته بنابراین تبلیغات کرمهایی مانند بوتولیز یا کرمهای مشابه در کانالهای ماهوارهای تنها جنبه سوء استفاده داشته و این کرمها هیچگونه اثر درمانی ندارند.
محدودیتها: گرچه هیچ عارضه خاصی در اثر عوارض مصرف بوتاکس در بارداری و شیردهی گزارش نشده است، اما توصیه میشود که خانمها در دوران بارداری و شیردهی از تزریق بوتاکس اجتناب کنند.
در صورت ابتلا به بیماریهای خاصی به خصوص بیماریهای روماتیسمی و عصبی و عضلانی بایستی پزشک آگاه شود. این دارو در افرادیکه مبتلا به بیماریهای عصبی عضلانی هستند میتواند باعث ضعف عضلانی شدید شود.
اثر تزریق بوتاکس در افراد جوان و میانسال بارزتر است و در افراد مسن تأثیر کمتری دارد.
بطور کلی تزریق بوتاکس یک روش ساده و کمخطر برای از بین بردن چروکهای صورت است.
کاربردهای بوتاکس:
- رفع چینهای پیشانی (درمان انتخابی و ارجح)
- رفع خط اخم (درمان انتخابی و اولیه)
- رفع چینهای دور چشم (درمان انتخابی)
- درمان چینهای گردن
- درمان تعرق بیش از حد
- درمان سردرد